EDITORIAL: O εξαιρετικός συνεργάτης μας Βασίλης Βογιατζής έχει το χάρισμα να γράφει – ας μου επιτραπεί η έκφραση – “διαχρονικά”! Η διορατικότητά του, σε συνδυασμό με ότι – δυστυχώς – τίποτα δεν αλλάζει σε αυτή την χώρα, μετατρέπουν τα γραπτά του και τις σκέψεις του σε μικρά “αποσπάσματα” γεγονότων στο χρόνο, που μπορούν να είναι το ίδιο επίκαιρα, όπως και τη στιγμή που “ζωντάνευαν” για πρώτη φορά σε ένα κομμάτι χαρτί.
Run Forest, Run!
Δεν χρειάζεται να σας πω ότι τα πράγματα είναι δύσκολα. Ο καθένας το βλέπει. Είναι μια κατάθλιψη.
Το βλέπουμε , το νιώθουμε και φροντίζουν να μας το θυμίζουν τα Μ.Μ.Ε. Ζούμε με την απειλή της χρεωκοπίας , με το φόβο της κατάρρευσης. Ξέρετε , η λογική συνέχεια αυτού του κειμένου, θα ήταν μια ζοφερή προσέγγιση της πραγματικότητας , με πολλή δόση απαισιοδοξίας.
Κι όμως. Χρειάστηκε ένα τυχαίο περιστατικό για να αναθεωρήσω. Όχι την πραγματικότητα, αλλά την προσέγγιση της. Ανοίγει παρένθεση.
Θέλω να φέρετε στο μυαλό σας στιγμιαία, τον αλησμόνητο Θανάση Βέγγο. Κατά πάσα πιθανότητα, θα σκεφτήκατε ότι κι εγώ. Αυτός ο αεικίνητος τύπος, που για πάνω από 50 χρόνια μας δίδασκε το ήθος μέσα από τα έργα του, συνήθιζε να τα… τρέχει.
Δεν είναι ούτε η προσφορά του, ούτε ο χαρακτήρας του, που τον έκανε τόσο αγαπητό και την απώλειά του τόσο βαριά. Είναι ο ρόλος που επέλεξε να υποδύεται επί χρόνια και που ρίζωσε στη καρδιά μας, ως ένας καθρέφτης του εαυτού μας, για τον οποίο άλλοι ντρεπόμαστε κι άλλοι λυπόμαστε να ομολογήσουμε.
Η φράση: «Τρέχω σαν τον Βέγγο» που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα όλο και συχνότερα, υποδηλώνει το πόσο αληθινός ήταν αυτός ρόλος σε όλους μας.
Η αγωνία του Βέγγου να τρέχει συνεχώς για να θρέψει τη φαμίλια του και να μην του φτάνουν οι ώρες μιας μέρας, κατέγραψε με μια τραγική καθαρότητα τη κατάσταση κάθε μισθο-συντήρητου Έλληνα οικογενειάρχη, του οποίου τα έσοδα είναι μονίμως λιγότερα από τα έξοδα. Το ταλέντο του Βέγγου να τον πιάνουν μονίμως κορόιδο οι επιτήδειοι, πατώντας πάνω στο φιλότιμό του, ήταν άλλη μια πτυχή του κινηματογραφικού χαρακτήρα του, που μας γέμιζε θλίψη επειδή αυτό συμβαίνει με κάθε μεροκαματιάρη που τον γελάει το αφεντικό του ή ο γείτονάς του. Και αυτοί οι δύο ρόλοι, δεν ήταν απλώς ρόλοι για τον Βέγγο, αλλά και η δική του στάση ζωής. Όλοι μας ανεξαρτήτως , βρισκόμαστε κάπου ανάμεσα στον Βέγγο και στον Forest Gump.
Καθημερινοί άνθρωποι , με ιδιαιτερότητες, τρέχουμε να προλάβουμε υποχρεώσεις, καταστάσεις, προβλήματα , ακόμη συχνότερα, την ίδια μας την ζωή. Κλείνει η παρένθεση.
Εκείνη την μέρα όταν μπήκα στην τράπεζα δεν είχα και πολύ όρεξη. Η διαπεραστική φωνή του Σταύρου με έκανε να χαμογελάσω. Κινήθηκα προς το μέρος του για να τα πούμε λίγο. Πάντα άνετος και ευγενικός ο Σταύρος, μου ζήτησε να καθίσω. » Να σου δώσω μια ιδέα»; μου λέει. «Γράψε για το τρέξιμο». Και τα μάτια του έλαμψαν.
Ο υπόλοιπος διάλογος δεν έχει καμία σημασία. Επίσης, δεν βρίσκομαι εδώ για να δώσω συμβουλές ευεξίας. Δεν εστιάζω στο τρέξιμο σαν δραστηριότητα, αλλά σε όλα όσα υποδηλώνει. Τι κίνητρο μπορεί να βρίσκει ένας άνθρωπος στο να ξυπνά από τα χαράματα, για να τρέξει πριν την δουλειά; Πόσο μπορεί να βοηθήσει στην ψυχική ηρεμία καθενός; Τι πειθαρχία προϋποθέτει μια τέτοια κίνηση και κυρίως τον συμβολισμό της κίνησης αυτής.
3 ημέρες προσπαθούσα να καταλάβω αυτό το φαινομενικά απλό πράγμα. Με το φτωχό μου το μυαλό κατέληξα. Πρώτον, δεν αρκείσαι σε ένα παθητικό ρόλο στη ζωή. Πολύ σημαντικό να νιώθεις ότι εσύ ορίζεις την αντίδραση σου σε κάθε δράση. Δεύτερον, ότι είναι θέμα κατεύθυνσης. Μπορείς να τρέχεις μακριά από τα προβλήματα σου, ή όπως ο Βέγγος, να τρέχεις στον μαραθώνιο της ζωής. Γιατί σε τελική ανάλυση , αυτό δεν είναι η ζωή μας; Ένα παιχνίδι αντοχής με στόχο τον τερματισμό. Δεν έχει σημασία αν θα σταματήσεις, αν θα λυγίσεις, αν θα κουραστείς. Όλα αυτά είναι ανθρώπινα. Το θέμα είναι να αντέξεις!
Σήμερα, στις ψυχοφθόρες στιγμές που ζούμε, είναι επιτακτική η ανάγκη να μην τα παρατάμε. «Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς», όπως λέει και μια ρώσικη παροιμία. Ας προσπαθήσουμε να σκεφτόμαστε πιο αισιόδοξα. Ας είμαστε ευγνώμονες για αυτά που έχουμε και όχι μίζεροι για αυτά που δεν έχουμε. Ας οπλιστούμε με κουράγιο και αντοχές και ας τρέξουμε εμπρός, ο καθένας με τον τρόπο του. Η κατεύθυνση στη ζωή μας άλλωστε, είναι σημαντικότερη από την ταχύτητα, με την οποία κινούμαστε.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: To κείμενο δημοσιεύτηκε στο 12ο τεύχος του free press περιοδικού “Nήσος Κως”
