Oι ιππότες της τηγανητής πατάτας – ”Rewind” με τον Βασίλη Βογιατζή

EDITORIAL: O εξαιρετικός συνεργάτης μας Βασίλης Βογιατζής έχει το χάρισμα να γράφει – ας μου επιτραπεί η έκφραση – “διαχρονικά”! Η διορατικότητά του, σε συνδυασμό με ότι – δυστυχώς – τίποτα δεν αλλάζει σε αυτή την χώρα, μετατρέπουν τα γραπτά του και τις σκέψεις του σε μικρά “αποσπάσματα” γεγονότων στο χρόνο, που μπορούν να είναι το ίδιο επίκαιρα, όπως και τη στιγμή που “ζωντάνευαν” για πρώτη φορά σε ένα κομμάτι χαρτί.
Oι ιππότες της τηγανητής πατάτας
Στο διήγημα του Ευγένιου Τριβιζά, η αναζήτηση της μοναδικής πατάτας που έχει απομείνει στη “Ζέχνα”, την φανταστική πολιτεία όπου οι άνθρωποι επί 180 χρόνια είναι υπόδουλοι των ρομπότ, γίνεται αφορμή για το ξύπνημα των αισθήσεων και οδηγεί σε περιπέτειες και ανατροπές.
Στη Ελλάδα του 2012, ιδρύθηκε το κίνημα της πατάτας, ώστε να παραγκωνιστούν οι ενδιάμεσοι του δικτύου διανομής και να μειωθεί η αισχροκέρδεια με αποτέλεσμα να μην επιβαρύνεται ο τελικός καταναλωτής.
Δυστυχώς όμως, οι δικές μας πατάτες είναι νερόβραστες. Η ουσιαστική ενέργεια να παραδοθεί στον τελικό καταναλωτή ένα προϊόν που παράγεται σε αφθονία αλλά σαπίζει στις αποθήκες, είναι κάτι το αυτονόητο. Η αδυναμία της πολιτείας να ελέγξει την αισχροκέρδεια, ανάγκασε απλούς ανθρώπους να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Σαν να μην έφθανε μόνο αυτό, το θέμα αντιμετωπίστηκε από τα ΜΜΕ καθαρά για λόγους ωφέλειας, αφού πουλούσε, εστιάζοντας στην κίνηση και όχι στην ουσία!
Η ουσία είναι μία κυρίες και κύριοι: η ανυπαρξία ελέγχου από το Κράτος. Ακόμη και αν σε τελική ανάλυση αυτό είναι λίγο έως πολύ γνωστό στον καθένα μας, αυτό που δεν τολμά κανείς να ξεστομίσει, είναι η παντελής έλλειψη συνείδησης στους πολίτες αυτής της χώρας.
Το κίνημα της πατάτας, είναι άλλη μια περιστασιακή και σπασμωδική κίνηση, μια μόδα όπως ήταν και οι Αγανακτισμένοι. Είμαστε χειμαρρώδεις αλλά μας λείπει η ουσία. Αλίμονο αν η “πατάτα” ήταν η αφορμή για να εκφράσω τον προβληματισμό μου o οποίος έχει καθαρά συμβολικό χαρακτήρα, όπως συμβολικό χαρακτήρα είχε και στο διήγημα του Ευγένιου Τριβιζά. Η διαφορά ημών και των ηρώων της “Ζέχνας”, είναι ότι στερούμαστε ιδανικών και συλλογικότητας. Λειτουργούμε καθαρά στο εγώ και όχι στο εμείς. Η δράση του κινήματος της πατάτας εξαντλήθηκε καθαρά στο αυτονόητο, δηλαδή στην εξασφάλιση της τροφής.
Σε καμία περίπτωση δεν απαξιώνω την κίνηση αυτή καθ΄ αυτή, αντιθέτως την θεωρώ πολύ σημαντική στην εποχή που διανύουμε. Αυτό που κατακρίνω είναι η έλλειψη κριτικής σκέψης.
Δεν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας μια τέτοια δράση, όταν συνεχίζουμε να μην στηρίζουμε την εγχώρια και τοπική αγορά, όταν έχουμε οικειοποιηθεί ξένα πρότυπα καταναλωτισμού, όταν ενεργούμε με βάση το προσωπικό μας συμφέρον. Ένας ντόπιος ή ένας εγχώριος παραγωγός μη μπορώντας να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας, είναι μαθηματικά βέβαιο, ότι θα είναι ακριβότερος από ένα πολυεθνικό οργανισμό.
Στον αντίποδα, η τιμή είναι προσδιοριστικός παράγοντας της ζήτησης. Την διαμορφώνει και με δεδομένο το εισόδημα του καθενός, ο καταναλωτής θα προτιμήσει το φθηνότερο. Ρίξτε μια ματιά στην τοπική αγορά για παράδειγμα. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ραγδαία στροφή σε αγορές εκτός Κω ή μη γηγενών προϊόντων, με αποτέλεσμα τον οικονομικό μαρασμό αυτής. Μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό και η υπερτιμολόγηση των ντόπιων επιχειρηματιών, όλα συντελούν στο να συμβεί το αναπόφευκτο: τον αφανισμό των επιχειρήσεών μας. Προσθέστε την έντονη ξενομανία μας, την απαξίωση καθετί ελληνικού και την εγωκεντρική λήψη αγοραστικών αποφάσεων και το γλυκό έδεσε!
Προφανώς και η τοπική αγορά, πολλές φορές, είναι ακριβή και μάλιστα σε αδικαιολόγητο βαθμό και το θεωρώ δεδομένο ότι 9 στους 10 θα προτιμήσουν να στραφούν σε φθηνότερα προϊόντα και υπηρεσίες. Δεν εξετάζουμε αν είναι θεμιτό ή αθέμιτο, αλλά αν δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον για την βιωσιμότητα όλων μας. Κάθε ευρώ που βγαίνει εκτός νησιού είναι ευρώ που βγαίνει από την τσέπη μας. Η αλυσίδα που μας ενώνει αν σπάσει θα καταρρεύσουμε όλοι.
Αυτό που δεν καταλαβαίνω εγώ, είναι ότι όλα αυτά ενώ τα ξέρουμε όλοι, τα αγνοούμε επιδεικτικά. Λες και εμείς αποτελούμε την εξαίρεση του κανόνα, λες και είμαστε παιδιά ανώτερου Θεού και θα μείνουμε ανεπηρέαστοι από τις εξελίξεις. Είμαστε πολύ εγωιστές κυρίες και κύριοι. Ζούμε στον μικρόκοσμό μας και το μόνο που μας νοιάζει είναι να βλέπουμε τα δελτία των 8, κάνοντας κριτική. “Οι άλλοι φταίνε”, “κλέφτες”, “λαμόγια” λες και εμείς είμαστε άμοιροι ευθυνών, ενεργώντας σαν σύγχρονοι Πόντιοι Πιλάτοι.
Όταν το μόνο που μας νοιάζει είναι η καινούργια σημαία του κου Καΐσερλη, λες και έχουμε λύσει όλα μας τα προβλήματα, τότε ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε. Όταν η συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την επικείμενη αύξηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ ήταν σαν σκόρπια διαδήλωση, ενώ την ίδια ώρα οι καφετέριες ήταν ασφυκτικά γεμάτες, αρκεί να κοιταχτούμε στον καθρέφτη για να δούμε τους υπαίτιους της τραγικής κατάστασης μας. Μην μου πείτε ότι για όλα φταίνε οι πολιτικοί, ενώ το ύψος της φοροδιαφυγής για το 2011 ήταν μερικά δις, γιατί θα είστε πιο γραφικοί και από τον “Ασώματο”.
Είμαστε σύγχρονοι Δον Κιχώτες. Ρομαντικοί, ονειροπόλοι, θαρραλέοι, αλλά βλέπουμε παντού εχθρούς και συνήθως, τους λάθος. Είναι επιτακτική η ανάγκη τόσο το Κράτος όσο και η αυτοδιοίκηση να δημιουργήσει τα κίνητρα για στροφή στην εγχώρια και τοπική οικονομία. Τόσο ο Δήμαρχος με το επιτελείο του, όσο και σύσσωμη η αντιπολίτευση πρέπει να βρουν μια φόρμουλα με το επιμελητήριο και τις αρμόδιες οργανώσεις, ώστε να προσπαθήσουμε όλοι μαζί για να τονώσουμε την αγορά του νησιού μας.
Το γαϊτανάκι των ευθυνών πρέπει να σταματήσει. Το βάρος της ευθύνης που φέρουμε όλοι μας είναι τεράστιο. Η χρονική συγκυρία επιτάσσει τομές και οι τομές προϋποθέτουν πολιτική βούληση. Θέλω να πιστεύω ότι αυτή υπάρχει. Αυτό που μας λείπει είναι το κίνητρο και η συλλογικότητα. Όσο χτυπάτε ο ένας τον άλλο κάτω από την ζώνη στο Δημοτικό συμβούλιο, μόνο διχόνοια σπέρνετε.
Και για να μην ξεχάσω…Αν θέλετε να γκρεμίσετε το Δημοτικό Μέγαρο αφήστε τις βόμβες. Απλά συνεχίστε να διαφωνείτε άνευ λόγου και αιτίας!
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: To κείμενο δημοσιεύτηκε στο 11ο τεύχος του free press περιοδικού “Nήσος Κως”