Home / ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ  / ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ  / Αθ. Μουστάκης: Ο Άγιος Απόστολος Σίλας και η σχέση του με τον Απόστολο Παύλο

Αθ. Μουστάκης: Ο Άγιος Απόστολος Σίλας και η σχέση του με τον Απόστολο Παύλο

Στις 30 Ιουλίου τιμάται η μνήμη των Άγιων Αποστόλων Σίλα, Σιλουανού, Επαινετού, Κρήσκη και Ανδρονίκου εκ των Ο’.

 

Αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη και ήταν συνεργάτες και συνοδοιπόροι του αποστόλου Παύλου. Ο απ. Σίλας αναφέρεται στα κεφάλαια 15-18 των Πράξεων Αποστόλων, ο απ. Σιλουανός στο Β΄ Κορινθίους 1:19, στον πρώτο στίχο των επιστολών Α΄ και Β΄ προς Θεσσαλονικείς (στους χαιρετισμούς που ο απ. Παύλος και οι συνεργάτες του απευθύνουν προς τους χριστιανούς της Θεσσαλονίκης) και στην Α΄ Πέτρου (5:12 στους χαιρετισμούς του τέλους, όπου ο άγιος Σιλουανός χαρακτηρίζεται «πιστός ἀδελφός» του απ. Πέτρου). Στην Β΄ Τιμοθέου ο απ. Κρήσκης (4:10, «Κρήσκης εἰς Γαλατίαν») και στην προς Ρωμαίους οι απόστολοι Επαινετός (16:5) και Ανδρόνικος (16:7).

 

Ο απ. Σίλας εμφανίζεται για πρώτη φορά στο 15ο κεφάλαιο των Πράξεων. Σε αυτό περιγράφεται η Αποστολική Σύνοδος (Δεκέμβριος του 48 μ.Χ.) που ασχολήθηκε με το πολύ σημαντικό πρόβλημα της αναγκαιότητας ή όχι της διενέργειας περιτομής για τη σωτηρία. Η Σύνοδος, όπως ήταν αναμενόμενο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κάτι τέτοιο δεν είναι αναγκαίο και απέστειλε στους πιστούς της Αντιόχειας επιστολή στην οποία είχαν καταγράψει την απόφαση της συνόδου για να τους ενημερώσει σχετικά.

 

Ο απ. Σίλας, μαζί με τον απ. Ιούδα, ως απεσταλμένοι της Εκκλησίας της Ιερουσαλήμ, συνόδευσαν τους απ. Παύλο και Βαρνάβα στην Αντιόχεια για να μεταφέρουν, πέρα από την επιστολή, και την αγάπη και τη στήριξη των αποστόλων της Ιερουσαλήμ και των μελών της Εκκλησίας της Ιερουσαλήμ στους αδελφούς της Αντιόχειας. Πράγματι, οι πιστοί της Αντιόχειας τους δέχθηκαν με μεγάλη χαρά και ανακούφιση.

 

Στους τελευταίους στίχους του 15ου κεφαλαίου έχουμε μία μεγάλη ανατροπή στα σχέδια του απ. Παύλου. Ο απ. Παύλος, μετά από διαφωνία με τον απ. Βαρνάβα σχετικά με την αξιοπιστία του κοινού συνεργάτη τους του απ. Ιωάννη-Μάρκου, στράφηκε προς τον απ. Σίλα και, εκτιμώντας τις ικανότητές του, τον επέλεξε για συνεργάτη και συνοδοιπόρο του στην σχεδιαζόμενη ιεραποστολική εξόρμηση. Έτσι, Παύλος και Σίλας, την άνοιξη του 49 μ.Χ. ξεκίνησαν το ταξίδι, που είναι γνωστό με τον προσδιορισμό δεύτερη αποστολική περιοδεία, και κατέληξε, μετά από διέλευση από τη Συρία και την Κιλικία, στην Μικρά Ασία (Δέρβη και Λύστρα) σε περιοχές στις οποίες είχε κηρύξει ο απ. Παύλος κατά την πρώτη περιοδεία του. Εκεί, συνάντησαν τον απ. Τιμόθεο, τον οποίο πήραν μαζί τους για να τους βοηθήσει στην ιεραποστολή προς τους Ιουδαίους.

 

Σύντομα, έφτασαν στην Τρωάδα, όπου ο απ. Παύλος είχε το γνωστό όραμα με τον Μακεδόνα που τον κάλεσε να περάσει στη Μακεδονία για να τους βοηθήσει (Πράξεων 16:9), και δίχως δισταγμό πέρασαν στην Σαμοθράκη και από εκεί στην Νέα Πόλη, την Καβάλα, και εν συνεχείᾳ στους Φιλίππους.
Στην πόλη αυτή μπαίνουν οι βάσεις του χριστιανισμού στην Ευρώπη και βαπτίζεται η αγία Λυδία (Πράξεων 16:14-15).
Ένα άλλο θαύμα που έκαναν οι απόστολοι απελευθερώνοντας την παιδίσκη που κατεχόταν από πνεύμα πύθωνος (Πράξεων 16:16-21) εξαγρίωσε αυτούς που την εκμεταλλεύονταν οικονομικά, οι οποίοι οδήγησαν τους δύο αποστόλους στους στρατηγούς της πόλεως από εκεί στη φυλακή.
Ο απ. Σίλας, μαζί με τον απ. Παύλο, ρίχτηκαν στὴν «ἐσωτέρα φυλακή» (Πράξεων 16:24), δηλαδή στο πιο βαθύ κελλί και δέθηκαν στο όργανο καθηλώσεως και βασανισμού που καλείται «ξύλο» για να μην δραπετεύσουν (Πράξεων 16:24).

 

Με πνευματική χαρά οι δύο απόστολοι στράφηκαν στον Θεό προσευχόμενοι με πίστη. Γύρω στα μεσάνυκτα, σεισμός μεγάλος, αναστάτωσε τους πάντες και τα πάντα στη φυλακή και ο δεσμοφύλακας έντρομος, νομίζοντας ότι οι κρατούμενοι διέφυγαν, έκαναν κίνηση αυτοκτονίας για να αποφύγει τις συνέπειες από την απόδρασή τους. Με μεγάλη φωνή ο απ. Παύλος τον ενημέρωσε ότι όλοι ήταν εκεί και τότε εκείνος, εντυπωσιασμένος από την στάση των δύο καταδίκων, έπεσε στα πόδια τους και, αψηφώντας πλέον κάθε κίνδυνο, ζήτησε να του υποδείξουν το δρόμο που θα τον οδηγήσει στη σωτηρία.
Πράγματι, αυτός που πριν λίγο ήταν έτοιμος να αυτοκτονήσει παρέλαβε τους δύο αποστόλους και τους οδήγησε σε μέρος όπου υπήρχε νερό όπου βαπτίστηκε. Την επομένη οι στρατηγοί των Φιλίππων τους απελευθέρωσαν και τους ζήτησαν να εγκαταλείψουν την πόλη τους.

 

Οι δύο απόστολοι κατέφυγαν στη Θεσσαλονίκη, όπου, κατά τη συνήθεια του απ. Παύλου, πρώτα επισκέφθηκαν τη συναγωγή και κήρυξαν εκεί το λόγο του Θεού για τρία συνεχόμενα Σάββατα παρουσιάζοντας τους αποδείξεις από τις γραφές που δείχνουν ότι ο Χριστός ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας.
Πολλοί ήταν αυτοί που πίστεψαν και δέθηκαν πνευματικά με τους δύο αποστόλους. Κάποιοι Ιουδαίοι, όμως, νομίζοντας ότι απειλείται η πατρική τους πίστη τούς κατήγγειλαν στις αρχές ότι δημιουργούσαν προβλήματα. Γι’ αυτό τα μέλη της Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης βοήθησαν τους αποστόλους Παύλο και Σίλα να καταφύγουν για περισσότερη ασφάλεια στη Βέροια. Οι εκεί ευρισκόμενοι Ιουδαίοι δέχθηκαν το λόγο του Θεού και περιέβαλαν με αγάπη τους δύο αποστόλους.
Στο σημείο αυτό άλλαξαν και πάλι τα σχέδια των αποστόλων: έμαθαν ότι οι Ιουδαίοι της Θεσσαλονίκης δεν εγκατέλειψαν τα σχέδιά τους για να συλλάβουν τον απ. Παύλο και γι᾿ αυτό τον φυγάδευσαν με πλοίο στην Αθήνα. Οι δύο συνεργάτες του, ο απ. Σίλας και ο απ. Τιμόθεος παρέμειναν στην πόλη μέχρι να στερεώσουν τους πιστούς της Βέροιας με την προοπτική να συναντήσουν τον απ. Παύλο στην Αθήνα.

 

Στο 18ο κεφ. των Πράξεων βρίσκουμε και πάλι την ομάδα των απ. Παύλου, Σίλα και Τιμοθέου ενωμένη. Είναι στην φιλόξενη, πολλά υποσχόμενη, μα και με πολλά προβλήματα Κόρινθο, όπου με πολύ κόπο και κινδύνους θα θεμελιώσουν την τοπική Εκκλησία.
Από το σημείο αυτό και έπειτα δεν ξανασυναντάμε τον απ. Σίλα. Δεν γνωρίζουμε από τις βιβλικές πηγές ποιά είναι η κατοπινή του πορεία. Από τις αναφορές των Β΄ Κορ. 1:19, Α΄ και Β΄ Θεσσαλονικείς μάλλον πρέπει να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι, αν και στην παράδοση της Εκκλησίας εορτάζονται ως διαφορετικές μορφές, οι απόστολοι Σίλας και Σιλουανός πιθανότατα ήταν το ίδιο πρόσωπο, καθώς ο Σιλουανός και ο Τιμόθεος παρουσιάζονται ως οι συνεργάτες του απ. Παύλου στην Θεσσαλονίκη και στην Κόρινθο, αν και από τις Πράξεις γνωρίζουμε ότι μαζί τους ήταν ο απ. Σίλας.

 

Εξάλλου, το όνομα Σίλας (που χρησιμοποιείται μόνο στο βιβλίο Πράξεις) αποτελεί συντομευμένο τύπο του ονόματος Σιλουανός (που χρησιμοποιείται μόνο στις επιστολές). Το Σιλουανός προέρχεται από το λατινικό Silvanus που σημαίνει αυτός που προέρχεται από το δάσος, το παιδί του δάσους (δάσος=silva).
Η παρουσία του απ. Σίλα δίπλα στον απ. Παύλο αποτελεί μία ιδιαίτερη περίπτωση στενής και αποδοτικής συνεργασίας. Οι δύο απόστολοι, παρότι δεν φαίνεται να τους συνδέει παλαιός δεσμός, ξεκινούν την κοινή τους πορεία μετά από μία ένταση ανάμεσα στους παλαιούς συνεργάτες Παύλο και Βαρνάβα. Κάθε ανάλογη αλλαγή είναι αναμφίβολα δύσκολη, αλλά η καλή συνεργασία και η πίστη στον κοινό σκοπό βοηθά στην υπέρβαση των προβλημάτων που προκύπτουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται ότι ο απ. Παύλος, με περίπου δεκαπενταετή ιεραποστολική εμπειρία τότε, εξετίμησε την ποιότητα του απ. Σίλα, ο οποίος έχαιρε της εμπιστοσύνης και των αποστόλων της Ιερουσαλήμ, και τον έκανε συνεργάτη του.

 

Για να αποσταλεί στην Αντιόχεια και να αναλάβει εκ παραλλήλου με τον απ. Παύλο και τον απ. Βαρνάβα, όπως και τον απ. Ιούδα, την παρουσίαση της αποφάσεως της Αποστολικής Συνόδου, θα πρέπει να είχε άνεση στο λόγο, ευστροφία, γερή θεολογική κατάρτιση και πίστη στο σκοπό του ευαγγελισμού, όχι μόνο των Ιουδαίων, αλλά και των εθνών. Αυτά τα χαρακτηριστικά προκάλεσαν και το ενδιαφέρον του απ. Παύλου και οδήγησαν στην επί σειρά ετών συμπόρευση των δύο αποστόλων.

 

Το ιεραποστολικό έργο, με τις συνθήκες μάλιστα που γινόταν εκείνη την εποχή απαιτούσε όλα τα χαρακτηριστικά που περιγράψαμε και πολλά άλλα ακόμη: αντοχή στις μετακινήσεις, δυνατότητα να αντιμετωπίζεις γρήγορα και με επιτυχία τα προκύπτοντα προβλήματα, υπομονή και επιμονή, εμπιστοσύνη στους συνεργάτες-συνοδοιπόρους, όπως και οικονομική ανεξαρτησία, καθώς οι περιπλανήσεις τους άφηναν μικρά περιθώρια να εργαστούν.

 

Οι απόστολοι που σήμερα τιμούμε έθεσαν τις βάσεις για την ανάπτυξη σε τοπικό πλέον επίπεδο των εκκλησιαστικών κοινοτήτων. Όντας μαθητές του απ. Παύλου με δική του πρωτοβουλία εγκαταστάθηκαν ως μόνιμοι ποιμένες σε διάφορες τοπικές εκκλησίες για να τις ποιμάνουν ως κεφαλές τους, ως επίσκοποι.
Με την παρουσία αυτών των αγίων μορφών, καθώς η Εκκλησία περνά σε φάση ενηλικιώσεως και η γενιά των Δώδεκα Αποστόλων σβήνει, οι μαθητές τους εγκαθίστανται στις έδρες των τοπικών εκκλησιών συνεχίζοντας το έργο τους, όχι πλέον ως περιοδεύοντες κήρυκες, αλλά ως μόνιμοι ποιμένες.

 

 

amoustakis.wordpress.com